Psychoterapia w kosztach firmy to zagadnienie, które coraz częściej poruszane jest przez naszych klientów. Silny stres występujący często u managerów, czy dyrektorów, trauma związana z udziałem w wypadku w pracy czy też depresja i problemy izolacyjne spowodowane pandemią to tylko niektóre objawy wymagające pracy z terapeutą. Czy pracodawca może zaproponować pracownikowi spotkania z psychoterapeutą, gdy jego problemy psychiczne związane są częściowo z wykonywaną u niego pracą? Czy taki wydatek może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu? Spróbujemy odpowiedzieć na te pytania w niniejszym artykule.

Podstawa prawna dotycząca kosztów uzyskania przychodu

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2020 r., poz. 1426 ze zm.; dalej u.p.d.o.f.)  oraz analogicznym w swej treści art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1406 ze zm.)  kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Kryterium uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest jego celowość, to jest istnienie bezpośredniego lub pośredniego związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem danego kosztu, a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Oznacza to, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Aby określony wydatek mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, musi spełniać następujące warunki:

– musi zostać faktycznie poniesiony przez podatnika,

– charakter definitywny (bezzwrotny),

– pozostawanie w związku z prowadzona przez podatnika działalnością gospodarczą,

– celowość, rozumiana w opisany wyżej sposób,

– musi być właściwie udokumentowany,

– nie jest ujęty w negatywnym katalogu wydatków, które nie mogą być zaliczone do kosztów (art. 23 u.p.d.o.f. i art. 16 u.p.d.o.p.).

Psychoterapia w kosztach firmy – czy pomoc psychologiczna dla kadry kierowniczej może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodu?

Wobec powyższego należy stwierdzić, że wydatki pracodawcy poniesione na opłacenie usług medycznych w postaci pomocy psychologicznej (sesji cyklicznych, bądź jednorazowych) dla kadry kierowniczej przedsiębiorstwa mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Spełniają one bowiem wszystkie z wymienionych wyżej warunków.

Wydatki na pomoc psychologiczną dla pracowników, których stanowiska wiążą się z silnym stresem oraz presją i odpowiedzialnością zdecydowanie mogą skutkować minimalizacją kosztów absencji tychże pracowników oraz wzrostu ich motywacji do pracy. Właściwe radzenie sobie z emocjami oraz stresem przyczynia się do rzadszego występowania chorób, w tym chorób cywilizacyjnych, takich jak depresja, nadciśnienie tętnicze, czy cukrzyca, a także do zwiększenia efektywności wykonywanych zadań. Wydatki na pomoc psychologiczną powodują również większe zadowolenie pracowników z pracy, co przekłada się na  ich większe zaangażowanie w pracę i skutkuje osiągnięciem przez Podatnika zwiększonych przychodów. W efekcie nabywane usługi przekładają się także na większe „przywiązanie” pracownika do pracodawcy, co wpływa również na zmniejszenie rotacji pracowników w Spółce i w efekcie zmniejsza również wydatki na rekrutację nowych pracowników.

Psychoterapia w kosztach firmy – interpretacje podatkowe

Za przyjęciem przedstawionego wyżej stanowiska przemawia również praktyka organów interpretacyjnych, a mianowicie: Interpretacja indywidualna z dnia 4 czerwca 2019 r, nr 0114-KDIP3-1.4011.252.2019.3.EC oraz interpretacja indywidualna z dnia 22 lipca 2019 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.227.2019.1.AT dopuszczające zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu wydatków na tzw. pakiety medyczne.

Uwzględnić należy także  interpretację indywidualną z 12 grudnia 2018 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.467.2018.1. JF, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał za prawidłową argumentację Wnioskodawcy, zgodnie z którą (…) sfinansowanie pakietów medycznych członkom rodziny pracownika jest w rzeczywistości rodzajem świadczenia pracodawcy na rzecz pracownika – jako jedna z form wynagrodzenia pracownika za jego pracę, podczas gdy wynagrodzenia stanowią koszty uzyskania przychodów Spółki.

Istotna dla tej materii jest również interpretacja indywidualna z dnia 4 października 2017 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.203.2017.1.AW wprost dopuszczająca zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatki na usługi medyczne w postaci terapii psychologicznej lub psychologiczo – psychiatrycznej poniesione na rzecz pracowników wobec których istnieje ciągłe podwyższone ryzyko wypadkowości.

W tym miejscu słuszne wydaje się także przywołanie tezy postawione w wyroku NSA z dnia  2 października 2014 r., sygn. akt II FSK 2387/12, LEX nr 1521350: Obowiązek zapewnienia prawidłowej organizacji pracy nie może być utożsamiany tylko z zapewnieniem biurka, materiałów biurowych czy pokryciem kosztów eksploatacji samochodu służbowego czy kosztów zużytej energii elektrycznej. Ten obowiązek należy i trzeba odnosić i analizować w kontekście konkretnych obowiązków pracowniczych i wynikających z tych obowiązków oczekiwań pracodawcy.

Na co należy uważać zaliczając psychoterapię do kosztów uzyskania przychodu?

Warto jednak podkreślić, iż w celu zapewnienia jak największego poziomu bezpieczeństwa prawnego, przed zaliczeniem określonych wydatków do kosztów uzyskania przychodu, warto jest wystąpić o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Gdyby potrzebowali Państwo pomocy w zakresie rozliczeń podatkowo-księgowych, porady dotyczącej możliwości zaliczania konkretnych wydatków w koszty firmy, a tym samym optymalizacji podatkowej, to zapraszamy do kontaktu poprzez formularz lub poprzez mail/telefon.