Likwidacja mechanizmu odwrotnego obciążenia krajowego nastąpi z dniem 1 listopada 2019 r. W jego miejsce wprowadzona zostanie instytucja podzielonej płatności.

„Odwrotne obciążenie” na fakturze może pojawić się tylko w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi /art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o Vat/, co będzie miało zastosowanie wyłącznie w przypadku transakcji wewnątrzunijnych.

Przestaje również obowiązywać obowiązek składania informacji podsumowujących VAT-27, będącym rozliczeniem obowiązującym przy transakcjach objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia.

Likwidacji ulegają załączniki 11 i 14 do ustawy o VAT zawierające wykaz towarów i usług objętych odwrotnym obciążeniem. Zostają one zastąpione załącznikiem nr 15 (150 pozycji) wymieniającym towary i usługi w nich figurujące oraz towary, które do końca października br. będzie obejmować odpowiedzialność solidarna dotycząca dóbr wymienionych w załączniku nr 13.

Oznacza to zmiany dla podatników, którzy dotychczas stosowali odwrotne obciążenie krajowe. Obecny obowiązek stosowania odwrotnego obciążenia zostanie zniesiony i zastąpiony obligatoryjnym stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności przez te podmioty.

Do załącznika nr 15 włączone zostają takie towary, które do tej pory nie mieściły się w żadnym ze wskazanych wyżej załącznikach ustawy o VAT. Towarami tymi są :

• Węgiel kamienny,

• Węgiel brunatny (lignit),

• Koks i półkoks z węgla kamiennego i brunatnego (lignitu) lub torfu; węgiel retortowy,

• Brykiety i podobne paliwa stałe z węgla kamiennego, Brykiety i podobne paliwa stałe z węgla brunatnego (lignitu),

• Aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe – wyłącznie kamery cyfrowe,

• Odbiorniki telewizyjne, nawet zawierające odbiorniki radiowe lub aparaturę do zapisu lub odtwarzania dźwięku lub obrazu

• Komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych

• Części i akcesoria do motocykli i przyczep motocyklowych bocznych

• Akumulatory elektryczne i ich części

• Części do silników spalinowych wewnętrznego spalania, o zapłonie iskrowym, z wyłączeniem części do silników lotniczych

• Wiązki przewodów zapłonowych i innych przewodów, w rodzaju stosowanych w pojazdach samochodowych, statkach powietrznych lub pływających – wyłącznie wiązki przewodów zapłonowych i innych przewodów, w rodzaju stosowanych w pojazdach samochodowych

• Świece zapłonowe; iskrowniki; prądnice iskrownikowe; magnetyczne koła zamachowe; rozdzielacze; cewki zapłonowe

• Silniki rozrusznikowe oraz rozruszniki pełniące rolę prądnic; pozostałe prądnice i pozostałe rodzaje wyposażenia do silników spalinowych

• Sprzęt sygnalizacyjny elektryczny, wycieraczki do szyb, urządzenia zapobiegające zamarzaniu lub potnieniu szyb, w rodzaju stosowanych w pojazdach

• Części pozostałego sprzętu i wyposażenia elektrycznego do pojazdów

• Pasy bezpieczeństwa, poduszki powietrzne oraz części i akcesoria nadwozi

• Części i akcesoria do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowane

• Sprzedaż hurtowa części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli

• Sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli) prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach

• Pozostała sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli

• Sprzedaż hurtowa motocykli oraz części i akcesoriów do nich – wyłącznie sprzedaż części i akcesoriów do motocykli

• Sprzedaż detaliczna motocykli oraz części i akcesoriów do nich prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach – wyłącznie sprzedaż części i akcesoriów do motocykli

• Pozostała sprzedaż detaliczna motocykli oraz części i akcesoriów do nich – wyłącznie sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do motocykli

Istotną kwestią stanowić będzie stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia i mechanizmu podzielonej płatności w okresie przejściowym, tj. w okresie październik / listopad 2019 r. Dotyczyć to będzie np. takich sytuacji jak:

• faktura wystawiona w październiku, gdy obowiązek podatkowy od dostawy towarów powstanie w listopadzie,

• dostawa towarów dokonana w październiku, gdy faktura zostanie wystawiona w listopadzie,

• usługa budowlana wykonana w październiku, gdy faktura (i obowiązek podatkowy powstanie w listopadzie),

• faktura (i obowiązek podatkowy) dokumentująca usługę budowlaną została wystawiona w październiku, gdy usługa zostanie wykonana w listopadzie,

• zaliczka została otrzymana w październiku i w tym miesiącu wystawiono fakturę, a czynność zostanie wykonana w listopadzie,

• zaliczka w części zostanie otrzymana w październiku i dostawa towarów w październiku, a faktura zostanie wystawiona w listopadzie, itd.

W okresie przejściowym październik/listopad 2019 r. podatnicy mogą mieć problem z ustaleniem prawidłowego sposobu opodatkowania takich transakcji, tym bardziej, że nienaliczenie podatku będzie powodować zaległość podatkową, a nienależne jego odliczenie może powodować problemy u nabywcy. Likwidacja mechanizmu odwrotnego obciążenia krajowego to kolejne wyzwanie dla przedsiębiorców i ich księgowych.